Met een enorme bak ervaring beamen Peter Bakker en Julian Marks volmondig: het echte cameravak leer je in de praktijk. Als hoofden van dienst Camera bij Meercamera hebben ze de perfecte posities om te zien hoe medewerkers zich ontwikkelen en om talent op te leiden.

Gediplomeerde cameramensen die nieuw zijn bij EMG denken dat ze er al zijn, maar dan begint het echte leren pas. Naast de technische theorie en praktijk komt er nog veel meer bij kijken. Julian: “Ons vak is grotendeels met je handen werken. Net als bij een stukadoor: je handen moeten goed gaan staan, en dat doe je door meters te maken. Maar je moet ook met andere mensen kunnen samenwerken.” Nieuwe mensen volgen een opleidingstraject binnen EMG waarbij ze op een veilige positie beginnen, fouten kunnen maken en stapje voor stapje verder groeien. Dat duurt jaren. Peter: “We hebben vaak te maken met jonge collega’s die midden in hun ontwikkeling zitten. We proberen eerst te ontdekken of ze technisch vaardig zijn. Ze hoeven nog niet eens iets te kunnen, als ze maar iets doen met de input van de ervaren mensen. Dat is voor ons een belangrijke eerste stap. Cameramensen zoals wij, monitoren dat. We letten op hoe ze presteren en proberen dat te verwerken in de planning van de komende tijd. Plannen ‘op ontwikkeling’ noemen we dat.”

Apenkooien

Peter vertelt dat het moeilijk is in dit vak om mensen op te leiden in de praktijk. “Je kunt steeds minder fouten maken omdat er veelal geen tijd is om te repeteren en klanten, hoe welwillend ook, hebben een hoge standaard.” Naast het oefenen van voetbalwedstrijden bij de Ajax-dames, om de twee weken in het seizoen, organiseren ze bij EMG speciale trainingsdagen. In studio 31 werd een tiental cameramensen laatst twee dagdelen verrast met uitdagende opdrachten. Tijdens dit zogenoemde ‘apenkooien’ kan en mag alles. Julian: “Als je eenmaal kan fietsen wil je ook wel eens leren om alleen op je achterwiel te rijden. Dat kun je hier uitproberen in een veilige omgeving, onder elkaar.” De aanpak van de trainingen is eigentijds. “Vroeger moest je vooral heel lang en gedisciplineerd oefenen op een zoombord. Die borden gebruiken we nog steeds maar wij combineren ze met andere, speelse, oefeningen. We testen ook hun sociale en communicatieve vaardigheden, zoals: kijken ze je aan als je met ze praat, letten ze ook op als iemand anders praat: die interactie is heel belangrijk”, vertelt Julian. Peter vult aan: “Hoe zit je te eten als je met een klant aan tafel zit, houd je je petje op of niet. Dat klinkt misschien flauw, maar we weten dat tips op dit gebied erg op prijs worden gesteld.”

Leren multitasken

Nadat je de technische vaardigheden in de vingers hebt en ontspannen staat te filmen, dan pas kun je je concentreren op de inhoud van datgene wat je filmt. Je krijgt tenslotte elke keer weer iets anders voor je kiezen. Dan weer een voetbalwedstrijd, dan weer een rondetafelgesprek. Je moet meerdere gesprekken tegelijk volgen en de regisseur roept ook nog eens van alles in je oortje. Op een gegeven moment heb je zoveel ervaring dat je kunt anticiperen op het verloop vertelt Julian. “Een collega van ons vertelde dat hij na acht jaar pas de tijd had om het verhaal te volgen.”
Peter geeft een voorbeeld van een oefening: “Onze collega Frank Dokter had tijdens het praten de radio aan staan. Na afloop vroeg hij de cursisten waar het op de radio over ging. Dat wisten ze niet. De kunst is om dat wel te kunnen, geconcentreerd te zijn en verbanden te leggen. De tweede dag ging dat veel beter.” Julian legt uit dat het tijdens camerawerk vaak heel persoonlijk wordt. “Dan roept de regisseur bijvoorbeeld dat camera 4 een fout heeft gemaakt. Iedereen op de intercom hoort dat. Je bent daardoor extra kwetsbaar. Onrust in je hoofd zie je terug in je handen. Je leert daar, gedurende de training, een filter op te zetten. Ook moet je dingen die gebeurd zijn leren parkeren.”

Je staat er nooit alleen voor

Peter: “Het leuke van meercamerawerk is: je doet het met elkaar. Je ziet dat mensen eerst, uit een soort gevoel van eigen verantwoordelijkheid, zelf het hele shot willen maken. Terwijl ze niet beseffen dat ze naast iemand staan die heel goed het volgende shot kan maken. Ook dat willen we overbrengen in de training. Als je geleerd hebt samen te werken, geeft dat een enorme voldoening. Ook al ben je niet verantwoordelijk voor het beste shot, je hebt het ‘als groep’ gedaan.” Een goede sfeer in de groep is essentieel. Julian: “Al klinkt de titel van het programma nog zo leuk, het is veel belangrijker met wie je werkt dan wat je doet. Als je op eerste kerstdag om zes uur ’s ochtends een wagen uit staat te laden, dan wil je gewoon dat het gezellig is. Je collega’s in de gaten houden en voor elkaar zorgen, daar staan we voor bij EMG. Wij steunen elkaar door dik en dun.”